Người trẻ ngày nay, đặc biệt là thế hệ Gen Z là một thế hệ rất tiềm năng và tài năng, có đầy đủ điều kiện, phương tiện, sức lực, trí tuệ và ý tưởng nhưng cũng là một thế hệ sống trong một xã hội thay đổi quá nhanh nhờ sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội.
Điều này khiến cho các hình thức giao tiếp của người trẻ trở nên phong phú và đa dạng hơn. Tuy nhiên, việc thiếu vắng những tương tác trực tiếp (nhất là 2 năm trở lại đây trong tình hình dịch bệnh) khiến cho người trẻ càng dễ gặp vấn đề với kỹ năng giao tiếp.
“Biết mình biết ta” là bước đầu tiên trên hành trình phát triển bản thân. Hãy cùng Etík đọc vị một vài vấn đề của các bạn trẻ trong giao tiếp nhé!
1. Nói quá nhanh/quá nhiều
Nói nhanh và nói nhiều có thể thể hiện bạn là một người tự tin có nhiều ý tưởng, tính cách năng nổ, nhưng cũng có thể là một biểu hiện của sự lo lắng hay mất bình tĩnh, hoặc không biết điểm dừng, thiếu kỹ năng lắng nghe. Khi bạn nói quá nhanh, mọi người sẽ không thể nắm bắt được hết thông điệp mà bạn muốn truyền tải và trở nên mất tập trung; và nhất là điều này sẽ làm hạn chế khả năng cân nhắc và suy nghĩ về những điều mình sắp nói ra và dẫn đến những tình huống khó xử. Người Việt mình hay có câu “Uốn lưỡi 7 lần trước khi nói”, một lời đã nói ra không thể rút lại được như việc “unsend” một tin nhắn trên messenger, bạn có thể để lại ấn tượng mình là một người bồng bột, bộp chộp, đôi khi là “vô duyên” nghĩ mình biết hết.
2. Quá nhút nhát
Ngược lại với tình huống ở trên, có những bạn quá nhút nhát, thiếu tự tin và thiếu kỹ năng xã hội dẫn đến không biết phải phản ứng hay giao tiếp thế nào trong những tình huống cụ thể, nhất là khi tiếp xúc với một môi trường mới. Việc thiếu vắng những phản xạ giao tiếp thường xuyên có thể khiến các bạn khó tìm ra được ngôn từ, lời nói phù hợp, tay chân lóng ngóng, nói lắp bắp… Dần dần việc hạn chế trong kỹ năng giao tiếp có thể khiến các bạn mất đi nhiều cơ hội khác trong cuộc sống, bắt đầu từ cơ hội thể hiện và khẳng định bản thân.
3. Thiếu linh hoạt trong giao tiếp phi ngôn ngữ
Trong nền văn hoá phương Đông như Việt Nam chúng mình thường được dạy từ bé như ngồi học phải khoanh tay đặt lên bàn, luôn dĩ hoà vi quý,… Những điều này không xấu, tuy nhiên, sự nghiêm túc, ngoan ngoãn, khuôn phép ở một nền văn hoá này có thể trở thành sự nhút nhát, thiếu tự tin, không có chính kiến khi hoà nhập trong các nền văn hoá khác. Điều này có thể dẫn đến việc chúng linh hoạt trong giao tiếp phi ngôn ngữ trong thời đại hoà nhập. Hơn thế, việc quen với giao tiếp trên mạng xã hội cũng góp phần khiến các bạn không biết phải ứng xử như thế nào, cử chỉ, gương mặt, ánh mắt, nụ cười ra sao cho phù hợp… một khi những chiếc sticker hay emoji dễ thương biến mất.
4. Thiếu logic và thuyết phục
Diễn đạt lòng vòng không đúng trọng tâm vấn đề khiến người đối diện gặp nhiều khó khăn trong việc hiểu ý tưởng của bạn và rồi là hiểu các bạn. Điều này một phần có thể đến từ việc thiếu khả năng tư duy tổng hợp và phân tích nhanh. Ngoài ra, việc ăn nói cụt lủn, không đầu không cuối cũng có thể khiến người đối diện cảm thấy bạn không có thiện ý, và đôi khi là thô lỗ mặc dù đôi khi bạn không hề có ý đó.
5. Không hiểu bối cảnh
Với những tình huống, hoàn cảnh khác nhau cần những phương thức, cách thức giao tiếp khác nhau phù hợp với đối tượng mà chúng ta giao tiếp. Giao tiếp với bạn bè sẽ khác giao tiếp với thầy cô hay bố mẹ, giao tiếp với người thân sẽ khác với người lạ, giao tiếp trong một sự kiện trang trọng sẽ khác một buổi picnic thân mật. Tuy nhiên, đôi khi các bạn không phân định được ranh giới rạch ròi giữa những điều đó khiến bản thân có những ứng xử không phù hợp như kể chuyện cười không đúng lúc, đặt câu hỏi thô lỗ, hay tự nhiên thái quá…
